Ailece Yemeni Dikiyorlar

Adıyaman'ın Besni ilçesindeki tek Yemeni Ustası Hakan Özçetinkaya, çırak bulamayınca yardımına koşan kızıyla ‘Yemeni’ üretimi yapıyor.

  Dedesinden aldığı mesleği 40 yıldır icra ettiğini belirten 55 yaşındaki Yemeni Ustası Hakan Özçetinkaya, yurtiçinden ve yurtdışından siparişler aldığını belirtti.   Gelişen teknoloji ve makineleşmeyle birlikte Yemini’ye olan ilginin azaldığını dile getiren Yemini Ustası Hakan Özçetinkaya;  “Geçmişte Anadolu’nun hemen her bölgesinde üretilen ‘Yemeni’ ilerleyen zamanlarda gelişen teknoloji ve hazır ayakkabı üretimiyle birlikte özelliğini yitirmeye başladı. Vatandaş kundura ve spor ayakkabılarına yönelince ‘Yemini’ satışı düşmeye başladı. Bu vesileyle ustalar kundura dikmeye yöneldi. Günümüzde ise bu sayı çok daha azaldı. Ustalar bitmeden devletimizin bu konuda çalışma yapması, yeni ustaların yetişmesi için çıraklık kursları açması gerekir” dedi.   Yemeniciliği dedesinden öğrendiğini belirten Özçetinkaya sözlerine şöyle devam etti;   “Dedem zamanında iyi bir Yemeni Ustasıydı. Boş zamanlarımda sürekli yanına gider, Yemeni dikerken dikkatle onu izlerdim. Zamanında Yemeni Ustası olmanın bir ağırlığı vardı. Bende zamanı gelirse iyi bir usta olabilir miyim diye hayal kuruyordum. Zamanla dedemin yanında Yemeni dikmeye başladım. Ufak tefek yanlışlar yapsam da ilerleyen zamanlarda tek başıma dikmeyi başardım. O gün bugündür tükenmeye yüz tutmuş bir meslek olan yemeniciliği yaklaşık 40 yıldır icra ediyorum. Bu mesleğin unutulmaması için mücadeleme devam ediyorum. Sipariş üzerine yurt içine ve yurt dışına satışlar yapmaktayız” dedi.   Yemenin gön ve yüz olmak üzere iki kısımdan oluştuğunu belirten Özçetinkaya; “Gön, manda ve sığır derisinden yapılmış olup, yere gelen kısım ile bunun üzerine dana derisinden yapılmış taban kayışı ve bezlerden ibarettir. Yüz ise sırt ile birbirine birleştirilmiş ve çirişle yapıştırılmış sahtiyan ve meşinden oluşur. Yemeni yapımında 5 hayvan derisi kullanılır. Alt taban manda veya sığır derisinden, yüzü keçi derisinden, iç astar koyun derisinden, iç taban sığır veya keçi derisinden, kenarı oğlak derisinden yapılır. Yemeni imalatında kesinlikle plastik madde kullanılmaz. Tüm dikişler elle yapılır. Ökçesiz olup tersinden dikilir. Düz tarafı çevrilir ve asıl giyilecek durumunu alır. Düz tarafı çevrildikten sonra kalıplanır. Etrafı düzgünce kesilir, kalıptan çıkarılır, kenar dikişi yapılır, satışa ve giyime hazır hale getirilir. İşlem bittikten sonra ürünü kalıba alıyoruz ve birkaç gün bekliyoruz. Tam formunu aldığı zaman giyilmeye hazır bir ürün olarak piyasaya sürüyoruz. Her modelimize göre farklı işlem ve teknikler kullanıyoruz. Kimini kalıp almadan işlememiz gerekiyor kimine ise özel dikim yapmamız gerekiyor. Yemeni ayakkabısı genelde yazın giyiliyor bunun sebebi yüzde yüz deri olması ve içindeki koyun meşini dediğimiz ürünün ayakları terletmemesi, koku yapmaması, ayak alerjilerini ve mantarı önlemesidir bunun için yaz mevsiminde daha fazla rağbet görüyor. Ayak rahatsızlığı olan vatandaşlara bu ayakkabıyı öneriyorum” şeklinde konuştu. “Dedem gibi usta olmak istiyorum”   Dedesinin uzun yıllar yemenicilik mesleğini yaptığını ve ardından mesleği babasının sürdürdüğünü belirten Ece Özçetinkaya babamdan öğrendiğim yemeniciliği ilerleterek dedem gibi iyi bir yemeni Ustası olmak istiyorum dedi.   Babasının yemeni dikerken sürekli izlediğini ve oradan esinlenerek kendisinin de yemeni dikmeye karar verdiğini belirten Ece Özçetinkaya; “Besni’de bulunan bu atölyemizde babamla birlikte üretim yapıyorum. Evde babam, dükkânda ustam baba kız iş yerinde çok iyi anlaşıyoruz. Bu mesleği öğrenirken ilk başlarda illaki zorlandım. Babamın yanı sıra annem ve ablamın da yemeni dikimine sürekli yardım edip, evde dikim işlerini yaptıkları için bende kısa sürede yemeni dikmeyi öğrendim. Zaman zaman evde, boş vakitlerimde ise dükkâna giderek ustamla birlikte çalışıyorum. Yemeniciliği ailece yapıyor olmamız bana büyük katkı sunmuş oldu. Biz bu işi ailecek yapıyoruz. Babamın en büyük endişesi mesleğin geleceğe taşınması. Çünkü şimdilerde Yemeni Ustası yok denecek kadar azalmaya başladı, yeni ustalar yetişmiyor. Bizler ailece gücümüzün yettiği yere kadar mesleği sürdürmek istiyoruz” dedi. Haber: Metin Harıkçı/Rabia Kar