Türkiye’nin dış ticaretinde Eylül ayında dikkat çekici bir tablo oluştu. TÜİK verilerine göre ihracatın birim değeri artarken, miktarı geriledi. İthalat ise hem miktar hem değer açısından yükselirken, dış ticaret haddinde iyileşme kaydedildi. Gıda ve imalat sektörleri ihracat birim değerinde artış gösterirken, yakıt kaleminde düşüş yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2025 yılı Eylül ayı dış ticaret endeksleri, ihracatta birim değer artışı yaşanırken miktarda düşüşe işaret etti. Buna karşılık ithalat miktarı artarken, dış ticaret haddinde bir iyileşme kaydedildi.

İhracat Birim Değer Endeksi Yüzde 6 Arttı

Eylül ayında ihracatın birim değer endeksi, geçen yılın aynı ayına göre %6 oranında arttı.
Sektörlere bakıldığında:

Gıda, içecek ve tütünde yüzde 11,1 artış,

Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 6,9 artış,

Yakıt kaleminde yüzde 7,1 azalış,

İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 5,8 artış görüldü.

Bu tablo, özellikle gıda ve imalat sektörlerinde ihracat fiyatlarının arttığını, yakıt kaleminde ise fiyat gerilemesinin sürdüğünü gösteriyor.

İhracat Miktar Endeksi yüzde 3 Azaldı

Eylül ayında ihracat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3 azaldı.
Alt sektörlerdeki değişim ise şöyle gerçekleşti:

Gıda, içecek ve tütünde yüzde 11,9 azalış,

Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 1 azalış,

Yakıtlarda yüzde 28,9 artış,

İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,1 azalış.

Bu veriler, özellikle gıda sektöründe miktar bazlı ihracatın gerilediğini, ancak yakıt kaleminde önemli bir artış yaşandığını ortaya koydu.

İthalat Birim Değer Endeksi yüzde 1,7 Arttı

İthalat tarafında ise birim değer endeksi Eylül 2025’te geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,7 yükseldi.
Sektörel bazda değişimler şu şekilde:

Gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,2 artış,

Yakıtlarda yüzde 9,1 azalış,

Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,5 azalış,

İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2 artış.

İthalat Miktar Endeksi yüzde 6,9 Arttı

İthalat miktar endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,9 arttı.
Sektörel değişim şöyle gerçekleşti:

Gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,9 artış,

Ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 3,2 artış,

Yakıt kaleminde yüzde 6,1 artış,

İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,5 artış.

Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Veriler

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre:

İhracat miktar endeksi, Ağustos 2025’teki 152,2 seviyesinden yüzde 7,5 azalarak 140,9’a geriledi.

Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise geçen yılın aynı ayına göre ihracat miktar endeksi yüzde 6,7 azalarak 141,6’ya düştü.

Buna karşılık,

İthalat miktar endeksi, Ağustos 2025’teki 113,9 seviyesinden yüzde 5,8 artarak 120,5’e yükseldi.

Takvim etkilerinden arındırılmış seride ise geçen yılın aynı ayına göre %3,7 artışla 117,9 olarak gerçekleşti.

Dış Ticaret Haddinde İyileşme

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, 2024 yılı Eylül ayında 85,8 iken, 2025 yılı Eylül ayında 3,6 puanlık artışla 89,4’e yükseldi.

Bu artış, Türkiye’nin ihraç mallarının ithal mallarına göre görece olarak daha değerli hale geldiğini gösteriyor.
Eylül 2025’te Türkiye’nin ihracatında değer bazında artış, miktar bazında ise düşüş görülürken; ithalat miktarındaki artış dikkat çekti. Dış ticaret haddindeki yükseliş ise, Türkiye’nin dış ticaret şartlarında kısmi bir iyileşmeye işaret etti.